شناخت به موقع تکلیف و جهت تاریخ

انجام‌وظیفه در وقت لازم، جهت تاریخ را رقم خواهد زد...

این روزها یادآور نهضت عظیم و فراموش‌نشدنی حسین بن علی علیه‌السلام است. ایام محرّم برای ما اهمیت تاریخی و معنوی و انسانی دارد؛ و حادثه محرّم، حادثه‌ای نیست که با گفتن و برگزار کردن، تکراری شود. عاشورا یک صحنه عبرت است. انسان باید از این صحنه عبرت بگیرد. عبرت گیری یعنی خود را با آن وضعیت مقایسه کند و بفهمد هم‌اکنون در چه حال و چه وضعیتی است. چه چیزی او را تهدید می‌کند و چه چیزی برای او لازم است. این عبرت است.

ازجمله درس‌های بزرگی که عاشورا به ما می‌دهد، وظیفه‌شناسی و کسب بصیرت است. در واقعه قیام کربلا، خواص جامعه که سردمداران اندیشه در جامعه هستند و عموم مردم از آنان پیروی می‌کنند، وظیفه عصر خویش را تشخیص نداده و نکردند آنچه را که باید می‌کردند. چراکه ایجاد یک فکر، گفتمان و جریان فکری در جامعه به دست خواص و اندیشمندان جوامع است؛ آن‌ها هستند که می‌توانند فکر ملت‌ها را به یک سمتی هدایت کنند که مایه‌ی نجات ملت‌ها شود؛ همچنان که می‌توانند به سمتی ببرند که مایه‌ی بدبختی و تیره‌روزی ملت‌ها شود.

انجام‌وظیفه در وقت لازم آن‌قدر اهمیت دارد که گاهی یک حرکت بجا و به‌وقت، تاریخ را نجات می‌دهد و گاهی یک حرکت نابجا که ناشی از ترس و ضعف و دنیاطلبی است، تاریخ را در ورطه گمراهی قرار می‌دهد. شناخت وظیفه و انجام به‌موقع آن توسط خواص یک جامعه، حرکت تاریخ را رقم می‌زند. «برخی از اهالی کوفه که با عنوان توّابین چند ماه بعد از حادثه‌ی عاشورا قیام کردند و به شهادت رسیدند، به امام حسین علیه‌السلام ایمان داشتند و ان‌شاءالله در نزد خداوند هم مأجور هستند، اما آن وظیفه‌ای را که باید عمل می‌کردند، انجام ندادند، زیرا «لحظه» و عاشورا را نشناختند.» امام خامنه‌ای، دیدار مسئولان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و ستادهای دهه فجر با رهبر انقلاب،29/10/88
اگر بصیرت لازم در شناخت وظیفه وجود نداشته باشد انسان نمی‌داند در کجای تاریخ قرارگرفته و چه باید بکند. وظیفه هر عصر و دوره‌ای توسط ولی زمان مشخص می‌شود.
وقتی امام حسین علیه‌السلام قیام کرد - با آن عظمتی که در جامعه‌ی اسلامی داشت - بسیاری از خواص به نزدش نیامدند و به او کمک نکردند. ببینید وضعیت در یک جامعه تا چه اندازه به‌وسیله‌ی خواصی که حاضرند دنیای خودشان را به‌راحتی بر سرنوشت دنیای اسلام در قرن‌های آینده ترجیح دهند، خراب می‌شود! تصمیم‌گیری خواص در وقت لازم، تشخیص خواص در وقت لازم، گذشت خواص از دنیا در لحظه‌ی لازم، اقدام خواص برای خدا در لحظه‌ی لازم. این‌هاست که تاریخ و ارزش‌ها را نجات می‌دهد و حفظ می‌کند! در لحظه‌ی لازم، باید حرکت لازم را انجام داد.

ازجمله خواص جامعه ما دانشگاهیان هستند چراکه تفکر و علم از دانشگاه به جامعه سرایت پیدا می‌کند و به‌وسیله تفکر و علم تولیدشده جامعه اداره می‌شود. دانشگاهیان به‌عنوان پرچم‌داران تفکر و علم بایستی وظیفه زمان را به‌درستی تشخیص داده و عمل کنند. اینک مهم‌ترین وظیفه از سوی رهبری به‌عنوان نهضت علمی و تولید علم مطرح‌شده است. دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه به‌عنوان پرچم‌داران این نهضت بزرگ وظایف سنگینی را به عهده‌دارند.

«بنابراین اساتید دانشگاه، فرزانگان و نخبگان علمی در هر کشوری می‌توانند سررشته‌دار حرکت مردم شوند؛ البته به‌شرط اخلاص، به‌شرط شجاعت، به‌شرط نترسیدن از دشمنان. اگر ترس آمد، اگر طمع آمد، اگر غفلت آمد، اگر تنبلی آمد، کار خراب خواهد شد. اگر ترس نبود، شجاعت بود، اگر طمع نبود، اگر غفلت نبود، هوشیاری و بیداری بود، آن‌وقت کار درست خواهد شد. امام خامنه‌ای، بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در اجلاس جهانی اساتید دانشگاه‌های جهان اسلام و بیداری اسلامی،21/09/91

«اگر در سال شصت‌ویک هجری برای حفظ اسلام پرچم قیام و جهاد علم شد، امروز نیز بنا بر فرمان ولایت بایستی نهضت عظیمی درزمینه تولید علم پایه‌گذاری شود تا بتوان با علم الهی زندگی بشر را سامان داد.
 پس هرکس سودای جهاد درراه خدا را دارد و هرکس به دنبال انجام وظایف عصر کنونی است باید وارد سنگر تولید علم شود؛ سنگر ایجاد تحول در تفکر و علم.

زهرا پورکبیریان